V&D / Hudson’s Bay
HaarlemHistorie
Begin jaren ’20 van de vorige eeuw willen de zwagers Vroom en Dreesmann uitbreiden. Ze hebben dan al meerdere vestigingen door het hele land en ook hun Haarlemse vestigingen lopen goed. Ze verkopen mantels, klein textiel en tapijten.
Ze willen meer: een groot warenhuis moet verrijzen op het Verwulft. Hiervoor kopen ze alle gebouwen in de omgeving op. Voor het ontwerp wordt in 1927 een prijsvraag uitgeschreven en in 1930 start de bouw van het luxueuze winkelpand.
Alle gebouwen in de omgeving zijn door de zwagers opgekocht. Alleen Anton van der Pigge van de drogisterij aan de Gierstraat weigerde stug zijn pand te verkopen. Hij moet gedacht hebben “Als de plek goed is voor V&D, dan is het goed voor mijn zaak.” Toen is de V&D om het 18e eeuws pand heen gebouwd.
Op 15 mei 1934 opent de V&D vestiging als ‘een meesterwerk van architectuur op winkelgebied’. De V&D groeit uit tot het blijft in het pand tot het verdrietige faillissement in 2015. Recent heeft Hudson’s Bay er een nieuwe vestiging geopend.
WIST JE DAT…
Al was het een uitvloeisel van de 19e eeuw, toch maakte Vroom & Dreesmann tot begin 20ste eeuw nog gebruik van een eigen internaat. Werknemers werden intern gehuisvest, voor een ‘gedisciplineerd en stabiel personeelsbestand’. V&D zorgde goed voor zijn werknemers en velen bleven dan ook tientallen jaren in dienst van het winkelbedrijf.
Ontwerp
De prijsvraag voor het ontwerp werd gewonnen door architect Jan Kuijt. Hij had al meerdere vestigingen ontworpen voor de V&D.
Voor de nieuwbouw zijn 22 oude panden gesloopt. Een gigantisch bouwwerk kwam tot stand met in totaal 9 etages, waarvan 2 ondergronds. In de jaren ’60 is er nog een extra verdieping bovenop gebouwd.
De hoofdconstructie van het warenhuis bestaat uit een betonskelet met een bekleding van geelkleurig baksteen afgewisseld met decoratieve elementen van baksteen en mergel. Het hoofdtrappenhuis is uitgevoerd in Franse steen geheten Napoleon marmer. Twee liften kregen liftkooien in mahoniehout en esdoornhout.
Het V&D-pand is gebouwd in een gemengde stijl van de Amsterdamse School, art deco en de nieuwe zakelijkheid. Vanwege de bijzondere architectuur en cultuurhistorische waarde is het V&D-pand een rijksmonument.
WIST JE DAT…
Het eerste ontwerp van architect Jan Kuijt werd door de gemeente Haarlem afgewezen: ze vonden het gebouw te hoog. De schoonheidscommissie wilde zeker maken dat er nog voldoende licht in de straten kon komen, dus de hoogste verdieping moest ‘inspringen’. Kuijt werd gesommeerd een tweede ontwerp maken.